Po raz pierwszy o Katowicach napisano stosunkowo późno. Zapiski te pochodzą z XVI wieku. Informacje o mieście pojawiają się w aktach księdza Kazimierskiego, który był wizytatorem w parafii boguckiej w 1598 roku. Jednak powstanie osady nastąpiło dużo wcześniej. Pierwsi mieszkańcy osiedlili się w XIV wiek i zajmowali się przede wszystkim rolnictwem. Z czasem, dzięki sąsiedztwu rzek, osada rozrastała się, aż dołączyła do grona czołowych polskich miast.

Bezpośredni wpływ na rozwój Katowic miało wprowadzanie połączeń kolejowych między Wrocławiem z Mysłowicami. Pierwsze pociągi zaczęły kursować 3 października 1846 roku. W kolejnych latach sieć kolejowa była rozszerzana o następne miasta, m.in. Berlin, Kraków, Wiedeń oraz Warszawę. Wieś zmieniało się w miasto. Rozpoczęto budowę kościołów oraz innych budynków użyteczności publicznej. Prawa miejskie Katowice otrzymały dokładnie 11 września 1865 roku. Zostały nadane przez króla Prus, Wilhelma I Hohenzollerna.

Powstania śląskie z początku z XX wieku, rozgrywały się również na terenie Katowic. Przy pierwszym powstaniu, największe zamieszki miały miejsce w dzielnicach Szopienice, Bogucice oraz Dąbrówka Mała. W 1920 roku w mieście doszło do starcia polskich i francuskich wojsk. Zdewastowane zostały wówczas budynki sklepowe, restauracje, redakcje lokalnych dzienników oraz oddział Polskiego Komitetu Plebiscytowego. Doszła także do głośnego morderstwa polskiego lekarza Andrzeja Mielęckiego, czego następstwem był wybuch II powstania. Wkrótce po tych wydarzeniach zorganizowany został Plebiscyt na Górnym Śląsku. Głosowanie odbyło się 20 marca 1921 roku, w którym prawie 52% mieszkańców wybrało przynależność do Niemiec. Podczas III powstania śląskiego miasto dostało się pod władanie powstańców. Jednak na rozkaz Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku, lokalne oddziały wycofały się z Katowic w połowie maja 1921 roku.

Po odzyskaniu niepodległości, również w Katowicach rozpoczęto działalności, mające pobudzić polską świadomość wśród mieszkańców Śląska. W tym celu organizowano specjalne uroczystości i wywieszano flagi. Liczba osób osiedlający się w Katowicach cały czas rosła. W połowie 1939 roku wyniosła ponad 135 tys. Miasto należało bowiem do istotnych ośrodków przemysłowych, na jego terenie funkcjonowały prestiżowe banki, międzynarodowe firmy i punkty handlowe. Na Muchowcu powstało również lotnisko, wybudowano Muzeum Śląskie, budynek Polskiego Radia oraz gmach Archiwum Akt Dawnych Województwa Śląskiego.

Podczas II wojny światowej, Katowice należały do miasta, w który dochodziło do licznych aktów wojennych. Szacuje się, że przez pierwszy miesiąc poległo w sumie około 860 osób. Represje dotknęły dawnych powstańców oraz duchownych. Mieszkańców, mających żydowskie pochodzenie wysiedlono od obozów koncentracyjnych. Katowice od 1939 roku należały do III Rzeszy i stanowiły siedzibę śląskich władz nazistowskich i gestapo. Na terenie miasta odbywało się wiele publicznych egzekucji. Wśród zamordowanych przez hitlerowców byli m.in. ks. Emil Szramek, Henryk Sławik, ks. Józef Kania, ks. Karol Żmij, T. Prejzner, Józef Biniszkiewicz. Po przejęciu miasta przez Armię Radziecką, nastąpiła kolejna fala ataków. Sowieci podpali zabytkową część śródmieścia, dopuszczali się kradzieży, gwałtów oraz przemocy.

Historycznym wydarzeniem był strajk pracowników huty „Baildon” oraz kopalni „Staszic”, „Wieczorek” i „Wujek”, po tym jak 13 grudnia 1981 roku ogłoszono wprowadzeniu stanu wojennego. Trzy dni później wobec górników z kopalni „Wujek” funkcjonariusze ZOMO użyli broni palnej. W wyniku strzelaniny, śmierć na miejscu poniosło siedmiu strajkujących, dwóch kolejnych zmarło w szpitalu. Obecnie tragiczna śmierć śląskich górników jest symbolem odważnej walki wobec autorytarnych władz. Do Katowic 20 czerwca 1983 roku przyjechał papież Jan Paweł II. Podczas pielgrzymki odprawił mszę na lotnisku na Muchowcu, w której wzięło udział niemalże 1,5 mln ludzi. Ważną datą w dziejach miasta jest także 25 marca 1992 roku. Wówczas Katowice wybrano stolicą metropolii górnośląskiej. Oficjalnie, Górnośląski Związek Metropolitalny funkcjonuje od 20 września 2007 roku. Tragicznym wydarzeniem z ostatniej dekady było zwalenie się hali na terenie Międzynarodowych Targów Katowickich, 28 stycznia 2006 roku. Zginęło wówczas 65 osób, a kraju ogłoszono żałobę narodową.

W XXI wieku Katowice są prężnię rozwijającym się miastem, na terenie którego organizowane są najważniejsze imprezy kulturalne i rozrywkowe. Zwłaszcza w popularnej hali widzowskiej, jaką jest Spodek. Wśród stałych imprez wymienić można Festiwal Filmów Niezależnych kilOFF, Międzynarodowy Festiwal Teatrów “A Part” oraz Mayday Festiwal. Poza tym Katowice pozostały ważnym punktem komunikacyjnym, łączącym północną część Polski z ośrodkami na południu kraju. Pod względem liczny ludności (308 tys.) Katowice zajmują 10 miejsce, a w przypadku powierzchni (165 km2) są na 11 pozycji. Aktualnie funkcję prezydenta miasta sprawuje Piotr Uszok. Stanowisko nieprzerwanie piastuje od 1998 roku.